Ευαγγελίστρια, πύργος

Λείψανα πύργου βρίσκονται στην κορυφή του όρους Ευαγγελίστρια, στην ανατολική όχθη του Ασωπού, νοτιοδυτικά του οικισμού Στιμάγκας. Η θέση επέτρεπε την εποπτεία μιας ευρείας περιοχής που εκτεινόταν μέχρι την Αργολίδα. Επέτρεπε δε την οπτική επικοινωνία με τον Ακροκόρινθο και το κάστρο του Αγίου Γεωργίου Πολυφέγγους.

Η ονομασία Στιμάγκα έχει αλβανική ετυμολογία. Προέρχεται από τη λέξη “μάγκα” που στα ελληνικά σημαίνει αγέλη. Κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας η λέξη σήμαινε τα παλληκάρια των αρματολών.

Η περιοχή της Στιμάγκας παρουσιάζει ενδείξεις κατοίκησης από την πρωτοβυζαντινή μέχρι και την σταυροφορική/υστεροβυζαντινή περίοδο. Η θέση όπου εντοπίζεται ο μεσαιωνικός πύργος είχε χρησιμοποιηθεί κατά την αρχαιότητα (αρχαία Θυαμία). Τα τείχης της αρχαίας οχύρωσης σώζονται και σήμερα αλλά δεν έχουν ίχνη μεσαιωνικής χρήσης.

Νότια του υψώματος, στη θέση Καμάρι έχουν εντοπιστεί αρχαιολογικά τεκμήρια που δηλώνουν χρήση της θέσης αυτής κατά τη μεσοβυζαντινή και σταυροφορική/υστεροβυζαντινή περίοδο.  

Χρονολόγηση: σταυροφορική / υστεροβυζαντινή περίοδος (13ος – 15ος αι.), οθωμανική

Λείψανα κυκλικού ή τετράγωνου πύργου εντόπιστηκαν από περιηγητές του 19ου αι., αλλά και από σύγχρονους μελετητές στη θέση όπου σήμερα βρίσκεται μνημείο για τους πεσόντες κατά τον Α και Β Παγκόσμιο Πόλεμο. Στις αρχές του 20ου αι. ο πύργος φαίνεται πως είχε καταστραφεί και υλικό του χρησιμοποιήθηκε για τον περίβολο του ναού της Ευαγγελίστριας. Αξίζει να σημειωθεί ότι στον ναό που βρίσκεται σήμερα στο ύψωμα έχουν εντοιχιστεί μαρμάρινα γλυπτά μέλη.

Η θέση είναι κηρυγμένος αρχαιολογικός χώρος ΥΑ 15904/24-11-1962 - ΦΕΚ 473/Β/17-12-1962. Προστατεύεται από τον Ν. 3028/2002.

Κορδώσης Μ., Συμβολή στην Ιστορία και Τοπογραφία της περιοχής Κορίνθου στους μέσους χρόνους, Αθήνα 1981, 67,68, 90, 101, 129, 335, 344.

Πέππας, Ι. Ε., Μεσαιωνικές σελίδες της Κορινθίας και Μορέως, Αθήναι 1993, σ. 165-166.

Lolos Y.A., Land of Sikyon. Archaeology and History of a Greek City-State, Hesperia Supplement 39, The American School of Classical Studies at Athens, Princeton, New Jersey 2011, 216, 262-263, 534.