Συκιά, πυργόσπιτο Κιαμήλ-Μπέη

Ο πύργος βρίσκεται στην Συκιά του Δήμου Ξυλοκάστρου-Ευρωστίνης επί της Παλαιάς Εθνικής Οδού Κορίνθου Πατρών.

Ο Κιαμήλμπεης υπήρξε γόνος ισχυρής οικογένειας, των Απδίμ-Παγιάνων που κυβερνούσε την Κορινθία για όλο το διάστημα της δεύτερης Τουρκοκρατίας, και η οποία άφησε πολλούς γνωστούς απογόνους, όπως τον Χαλήλ-μπεη και τον Νουρή-μπεη, παππούς και πατέρας του Κιαμήλ αντίστοιχα. Ο Κιαμήλμπεης υπήρξε βοεβόδας, εκπρόσωπος δηλαδή της εκτελεστικής εξουσίας, του καζά της Κορίνθου. Είχε  μεγάλη ακίνητη περιουσία  όχι μόνο στην Κόρινθο αλλά και στην Αρκαδία, την Αθήνα και τη Λειβαδιά, ενώ εκμεταλλευόταν φορολογικά και περιοχές στην Κορινθία και την Αρκαδία και την Μεσσηνία.

Τόσο ο Δεληγιάννης (Αγωνιστής του 1821 και πολιτικός) που ήταν και αντίπαλός του, όσο και ο Ρήγας Παλαμήδης αναφέρονται σε αυτόν με αρνητικούς χαρακτηρισμούς. Αντίθετα η διοίκησή του αποτιμάται θετικά από ξένους περιηγητές και  ιστορικούς, καθώς θεωρούν ότι η μακροχρόνια άσκηση της εξουσίας από την οικογένειά του συνέβαλλε στην επιδίωξη μακροπρόθεσμης ευημερίας και όχι σε πρόσκαιρη εκμετάλλευση του τόπου. Ο Κιαμήλμπεης βρισκόταν εντός της Τριπολιτσάς κατά την άλωσή της. Η αιχμαλωσία του ήταν σημαντική για τον απελευθερωτικό αγώνα γι΄ αυτό και ορίστηκε αμοιβή για την σύλληψή του. Τελικά συνελήφθη και κρατήθηκε αιχμάλωτος, ενώ το 1822 απεβίωσε.

Χρονολόγηση: Οθωμανική/ενετική περίοδος (15ος -19ος αιώνας).

Είναι μια οχυρή κατοικία κάτοψης σχήματος Τ, που σχηματίζεται από ένα μεγάλο ορθογώνιο κτήριο στο οποίο προσαρτάται ένας μικρότερος ορθογώνιος πύργος. Το κτήριο κατασκευάσθηκε στις αρχές του 19^ου αιώνα και έκτοτε δέχτηκε αρκετές επεμβάσεις. Ανήκε σύμφωνα με την προφορική παράδοση στον Κιαμήλμπεη ή ίσως στον παππού του. Αποτελείται από ένα ισόγειο και έναν όροφο. Η στέγαση του μεγάλου ορθογωνίου χώρου γίνεται με τετράριχτη στέγη και του μικρότερου πύργου με τρίριχτη.  

Το ισόγειο αποτελείται από δύο δωμάτια στο ένα από τα οποία ενσωματώνεται μια ορθογώνια κατασκευή, πιθανόν δεξαμενή.  Ο δεύτερος όροφος απαρτίζεται από έναν προθάλαμο και δύο δωμάτια. Και τα δύο δωμάτια είχαν εστία, μάλιστα η ημικυκλική προεξοχή της καμινάδας  στην εξωτερική πλευρά του νοτίου δωματίου ήταν περίτεχνα κοσμημένη.

Για την κατασκευή του πύργου χρησιμοποιήθηκαν αργοί λίθοι εκτός από τα πλαίσια των παραθύρων και τους γωνιαίους λίθους που είναι λαξευμένοι.

Η σημερινή όψη του κτηρίου παρουσιάζει, σε σχέση με την αρχική, αλλοιωμένη εικόνα, καθώς το κτήριο έχει υποστεί μεταγενέστερες τροποποιήσεις.

Ιστορικό διατηρητέο μνημείο: Α ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Β1/Φ31/33608/683/14-7-1993 - ΦΕΚ 572/Β/2-8-1993.

Δημακόπουλος Ε.Ι., «“Πύργοι”: οι οχυρές κατοικίες της προεπαναστατικής Πελοποννήσου», Scripta Minora. Έρευνες στην αρχιτεκτονική και έργα για τη συντήρηση των μνημείων, Αθήνα 2005, 217-328 (Αναδημοσίεση από Πρακτικά του Γ΄ Διεθνούς Συνεδρίου Πελοποννησιακών Σπουδών (Καλαμάτα, 8-15 Σεπτεμβρίου 1985), τ. Α΄, Αθήνα 1987-1988, 247.

Δημητροπούλου Μ., Πυργόσπιτο Κιαμήλ μπέη στη Συκιά Κορινθίας. Αποκατάσταση και διαμόρφωση περιβάλλοντος χώρου, Πάτρα 2001 (μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία).

Κουτίβας Α. Στ., Οι Νοταράδες στην υπηρεσία του έθνους και της Εκκλησίας, Αθήνα 1968.

Κυρκίνη-Κούτουλα Α., Η οθωμανική διοίκηση στην Ελλάδα. Η περίπτωση της Πελοποννήσου (1715-1821), Αθήνα 1996, 156-161.

Χρυσάφη-Ζωγράφου Μ., «Κορινθία», στο Ελληνική παραδοσιακή αρχιτεκτονική, τόμ. Ε. (Πελοπόννησος Β΄-Στερεά Ελλάδα), Αθήνα 1995,  9-42, ιδιαίτερα 28.