Αμπιδίτσα, κάστρο

Το φρούριο βρίσκεται περίπου 500μ.  δυτικά της Παλαιάς Μονής Φανερωμένης Χιλιομοδίου. Είναι κτισμένο σε υψόμετρο περίπου 700μ., στην νοτιότερη κορυφή του βουνού Αμπιδίτσα, στη βόρεια είσοδο της Κλεισούρας Αγιονορίου. Ήλεγχε την Κοντοπορεία, τον συντομότερο δρόμο που συνέδεε την Κόρινθο με την αργολική πεδιάδα, μέσα από το ορεινό πέρασμα της Κλεισούρας του Αγιονορίου, αλλά και τον δυτερεύοντα δρόμο που οδηγούσε από την Κόρινθο στην Πιάδα, μέσα από την κοιλάδα όπου είχε κτιστεί η Παλαιά Μονή Φανερωμένης. Το φρούριο έχει οπτική επαφή με το κάστρο Αγιονορίου και Αλαταριάς.

Το φρούριο δεν αναφέρεται σε ιστορικές πηγές. Σύμφωνα με την μαρτυρία των ντόπιων ποιμένων, το ψηλότερο σημείο του κάστρου, όπου βρίσκεται κυκλικός πύργος, ονομάζεται Ελευθερόπυργος, ενώ όλη η περιοχή που εκτείνεται η οχύρωση ονομάζεται Αμπιδίτσα. Επίσης, το φρούριο ταυτίζεται με το λεγόμενο Καστράκι Κλεισούρας Αγιονορίου. 

Χρονολόγηση: μεσοβυζαντινή περίοδος (9ος – αρχ. 13ου αι.), σταυροφορική / υστεροβυζαντινή περίοδος (13ος – 15ος αι.)

Το φρούριο αποτελείται από κυκλικό πύργο και δύο επάλληλες ζώνες περιβόλου. Η νότια και νοτιοδυτική πλευρά του κάστρου δεν έχει τειχιστεί, προφανώς λόγω της απότομης κλίσης του εδάφους. Ο εσωτερικό περίβολος έχει μη κανονικό σχήμα και περιβάλλει τον πύργο από όλες τις πλευρές εκτός από την πλευρά της Κλεισούρας. Το τείχος διατηρείται σε μικρό ύψος και έχει πάχος π. 1,20μ. Ο εξωτερικός περίβολος είναι σχεδόν τριγωνικός και κατεστραμμένος. Λείψανα ολιγάριθμων κτισμάτων έχουν εντοπιστεί στο νότιο κυρίως τμήμα μεταξύ εξωτερικού και εσωτερικού περιβόλου.

Ο κεντρικός πύργος είναι διαμέτρου 6,30μ., σώζεται σε ύψος π. 0,80-1μ. και είναι κατασκευασμένος από ξηρολιθοδομή. Οι τοίχοι του έχουν πάχος 2μ. και αποτελούνται από λίθους καλά λαξευμένους.

Το μνημείο προστατεύεται από τον Αρχαιολογικό Νόμο 3028/2002.

Κορδώσης, Μ.Σ., Συμβολή στην ιστορία και τοπογραφία της περιοχής Κορίνθου στους μέσους χρόνους, διδ. διατριβή, Αθήνα 1981, 141-172.

Κορδώσης, Μ.Σ., «Ιστορικά και τοπογραφικά προβλήματα της περιοχής. Οικιστικές φάσεις του Αγιονορίου», Ιστορικογεωγραφικά 2 (1987/ 1988), 222.

Κορδώσης, Μ.Σ., Αρχαία και πρωτοβυζαντινή Τενέα, Ιωάννινα 1999 [= ανάτυπο από Δωδώνη, τ. ΚΣτ’, 1 (1997)], 522

Πέππας, Ι. Ε., Μεσαιωνικές σελίδες της Αργολίδος, Αρκαδίας, Κορινθίας, Αττικής, Αθήναι 1990, 229.

Πέππας, Ι. Ε., Μεσαιωνικές σελίδες της Κορινθίας και Μορέως, Αθήναι, χ.χ., 141.

Πίκουλας, Γ.Α., Οδικό Δίκτυο και Άμυνα. Από την Κόρινθος στο Άργος και την Αρκαδία, HOROS  Η Μεγάλη Βιβλιοθήκη, Αθήνα 1995, 165.