Αγγελόκαστρο Κορινθίας

Η οχύρωση βρίσκεται δυτικά του σημερινού οικισμού, σε χαμηλό και ευπρόσβλητο λόφο. Ήλεγχε ένα δευτερεύοντα δρόμο που ένωνε την Κόρινθο με την Επίδαυρο, ενώ η ορατότητα είναι απρόσκοπτη έως τα Μέθανα, την Σαλαμίνα και την Αίγινα.

Η ιστορία του κάστρου είναι άγνωστη, όπως προβληματική είναι και η χρονολόγησή του. Έχει υποστηριχθεί ότι η θέση οχυρώθηκε κάπως πρόχειρα στα τέλη του 12ου αι. από τον δεσπότη της Ηπείρου Μιχαήλ Άγγελο Κομνηνό για να βοηθήσει τον Λέοντα Σγουρό στον αγώνα κατά των Φράγκων, εξ ου και το όνομα Αγγελόκαστρο. Μάλιστα, στη θέση «Πάτημα», σε πολύ κοντινή πλαγιά λόφου νότια του κάστρου, έχουν εντοπιστεί κατάλοιπα οικισμού υστερορωμαϊκών και βυζαντινών χρόνων, που δεν αποκλείεται σε δύσκολες εποχές να μετοίκησε στο λόφο. Πιθανόν είναι ακόμη, η σωζόμενη οχύρωση να κατασκευάστηκε κατά την φραγκοκρατία επάνω στα προγενέστερα βυζαντινά τείχη.

Το Αγγελόκαστρο αναφέρεται πρώτη φορά το 1365 ως τμήμα της καστελλανίας της Κορίνθου που κατείχε ο Νικόλαος Acciaiuoli σε έγγραφο για τα έσοδα της καστελλανίας. Μαρτυρείται εξίσου στον κατάλογο των φραγκικών κάστρων της Πελοποννήσου του 1377, αλλά και στους καταλόγους των ετών 1450, 1467 και 1469, αν και στην τελευταία αυτή αναφορά περιλαμβάνεται στα κατεστραμμένα κάστρα.

Χρονολόγηση: μεσοβυζαντινή περίοδος (9ος – αρχ. 13ου αι.), σταυροφορική / υστεροβυζαντινή περίοδος (13ος – 15ος αι.)

Το κάστρο σώζεται στο μεγαλύτερο μέρος του σε λιθοσωρούς. Στο πλάτωμα της κορυφής υπήρχε η ακρόπολη, όπου διακρίνονται ακόμη τα θελέμια τετράγωνου κεντρικού πύργου και τμήμα τοίχου από αργούς λίθους, κονίαμα και λιγοστά τμήματα κεραμιδιών. Ανατολικά, η πλαγιά είναι κρημνώδης. Νοτιοδυτικά και νοτιοανατολικά στο λόφο, διακρίνονται τμήματα περιβόλων με πύργους, από τους οποίους λιγοστά λείψανα διατηρούνται. Στο εσωτερικό του περιβόλου εντοπίζονται κατάλοιπα κτισμάτων που υποδηλώνουν την ύπαρξη οικισμού.

Το κάστρο έχει κηρυχθεί αρχαιολογικός χώρος σύμφωνα με την ΥΑ 15904/24-11-1962 (ΦΕΚ 473/Β/17-12-1962). Η κατάσταση διατηρήσης του είναι κακή, καθώς το κάστρο σώζεται σε λιθοσωρούς και ελάχιστα είναι τα τμήματα που διατηρούνται σε κάποιο ύψος.

Αθανασούλης, Δ.,– Μανωλέσσου, Ε.Γ., «Η μεσαιωνική Κορινθία», The Corinthia and the Northeast Peloponnese. Topography and History from Prehistoricn Times until the End of Antiquity. Proceedings of the International Conference organized by the Directorate of Prehistoric and Classical Antiquities, and the German Archaelogical Institute, Athens, held at Loutraki, March 26 – 29, 2009, Athenaia Band 4, München: Hirmer Verlag GmbH, 2013, 540

Κορδώσης, Μ.Σ., Συμβολή στην ιστορία και τοπογραφία της περιοχής Κορίνθου στους μέσους χρόνους, διδ. διατριβή, Αθήνα 1981, 112, 139-141

Κορδώσης Μ., "Η Φραγκική Καστελλανία της Κορινθου. Τα κάστρα και η περιοχή τους", Πρακτικά Γ΄Παγκορινθακού Συνεδρίου, Κιάτο 2009, 224-225

Πέππας, Ι. Ε., Μεσαιωνικές σελίδες της Αργολίδος, Αρκαδίας, Κορινθίας, Αττικής, Αθήναι 1990, 219-222

Πέππας, Ι. Ε., Μεσαιωνικές σελίδες της Κορινθίας και Μορέως, χ.χ., 137

Σφηκόπουλος Ι., Τα Μεσαιωνικά κάστρα του Μορηά, Αθήνα 1968, 75-76

Bon A., La Morée franque. Recherches historiques, topographiques et archéologiques sur la Principauté d'Achaïe (1205-1430), Paris 1969, 479, 484