Αρτίκαινα, κάστρο

Βρίσκεται σε βραχώδη έξαρση, βορειοανατολικά του οικισμού «Ορεινό Κορακοβούνι». Είναι κτισμένο ανάμεσα στα βουνά Νεραϊδάλωνο και Κουρκουλά, κοντά στην περιοχή του Αγ. Ανδρέα, όπου εκβάλλει ο Βρασιάτης ποταμός.

Το κάστρο συνδέεται με το όνομα Αρτίκη, το οποίο απαντά στην περιοχή, ωστόσο η προέλευση του είναι άγνωστη. Η συγκεκριμένη ονομασία δεν αναφέρεται σε κάποια ιστορική πηγή, εκτός από έγγραφο του 1698 της διαλυμένης σήμερα μονής Παναγίας Κορακοβουνίου, αλλά και σε ενοικιαστήριο κτημάτων του 1796. Αναφορά επίσης στο τοπωνύμιο Αρτίκι απαντά στον ενετικό κατάλογο απογραφής του 1700.

Η απουσία του κάστρου από τους καταλόγους των μεσαιωνικών κάστρων που δημοσιεύθηκαν από τον Ηopf στα τέλη του 19^ου αι., προκαλεί προβληματισμό ως προς την χρονολόγησή του. Σύμφωνα με μια άποψη, μπορεί να τοποθετηθεί στο τέλος της κυριαρχίας του Δεσποτάτου του Μυστρά και στην αρχή της Τουρκοκρατίας.

Χρονολόγηση: οθωμανική / ενετική περίοδος (15ος – 19ος αι.)

Το κάστρο στέφει την κορυφή υψώματος και ακολουθεί τη διαμόρφωση του εδάφους. Είναι απροσπέλαστο από όλες τις πλευρές, εκτός από την νότια, η οποία έχει ενισχυθεί με ισχυρό τείχος. Η είσοδος στο κάστρο βρίσκεται στη νότια πλευρά του. Διακρίνονται στον περίβολο τρεις τουλάχιστον πύργοι. Ο νοτιότερος και ισχυρότερος από αυτούς ήταν τουλάχιστον διώροφος με κινστέρνα στη βάση του. Ερείπια κινστέρνας υποδηλώνουν την ύπαρξη και άλλου πύργου στα δυτικά. Η τοιχοποιία του περιβόλου αποτελείται από αργούς λίθους, ασβεστοκονιάμα και κεράμους. Η νότια πλευρά του τείχους σώζεται σε σχετικά καλή κατάσταση, ωστόσο οι επάλξεις και ο περίδρομος δεν διατηρούνται. Λείψανα κτηρίων, ο αριθμός των οποίων ανέρχεται περίπου στα τριάντα, διακρίνονται σε όλο το εσωτερικό του κάστρου σε πυκνή διάταξη, δημιουργώντας έναν μικρό οχυρωμένο οικισμό.

Το μνημείο προστατεύεται από τον Αρχαιολογικό Νόμο 3028/2002. Η κατάσταση διατήρησης του κάστρου είναι μέτρια.

Μπάλλας Α., «Κάστρα της Κυνουρίας. Επισκόπηση των μεσαιωνικών κάστρων της Τσακωνιάς», Πελοποννησιακά ΚΣΤ΄ (2001-2002), 196-198

Πέππας Ι., Μεσαιωνικές σελίδες της Αργολίδας, Αρκαδίας, Κορινθίας, Αττικής, Αθήνα 1990, 186

Παναγιωτόπουλος Β., Πληθυσμός και οικισμοί της Πελοποννήσου, Αθήνα 1987, 251, 277, 295

Σαραντάκης Π., Αρκαδία: Οι Ακροπόλεις – Τα Κάστρα & Οι πύργοι της σιωπηλά ερείπια μιας δοξασμένης γης, Αθήνα 2006, 159-159